A. Phương pháp giải
Học sinh cần nắm được các công thức tính quãng đường, vận tốc, thời gian
1. Các công thức cần nhớ
– Thời gian đi = quãng đường : vận tốc = giờ đến – giờ khởi hành – giờ nghỉ (nếu có).
– Giờ khởi hành = giờ đến nơi – thời gian đi – giờ nghỉ (nếu có).
– Giờ đến nơi = giờ khởi hành + thời gian đi + thời gian nghỉ (nếu có).
– Vận tốc = quãng đường : thời gian (v = s:t)
– Quãng đường = vận tốc × thời gian (s = v.t)
2. Phương pháp giải
– Nếu vật chuyển động ngược dòng thì có lực cản của dòng nước.
– Nếu vật chuyển động xuôi dòng thì có thêm vận tốc dòng nước.
+ Vxuôi = Vvật + Vdòng.
+ Vngược = Vvật – Vdòng.
+ Vdòng = (Vxuôi – Vngược) : 2
+ Vvật = (Vxuôi + Vngược) : 2
+ Vxuôi- Vngược = Vdòng x 2
Chú ý: nếu chuyển động có sức của gió thì cũng tương tự như thuyền chuyển động trên dòng nước.
B. Ví dụ minh họa
Ví dụ 1: Vận tốc dòng chảy của một con suối là 4 km/h. Vận tốc của một chiếc thuyền (khi nước đứng yên) là 12 km/h . Tính vận tốc thuyền khi xuôi dòng và khi ngược dòng?
Lời giải:
– Vận tốc thuyền khi xuôi dòng là:
12 + 4 = 16 (km/h)
– Vận tốc của thuyền khi ngược dòng là:
12 – 4 = 8 (km/h)
Đáp số : 16 km/h ; 8 km/h
Ví dụ 2: Lúc 8 giờ, một ca nô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B. Vận tốc của ca nô khi nước yên lặng là 20km/h, và vận tốc của dòng nước là 4km/h. Đến 9 giờ 15 phút thì ca nô đến B. Tính độ dài của quãng sông AB?
Lời giải:
– Vận tốc ca nô khi xuôi dòng là :
20 + 4 = 24 (km/h )
– Thời gian ca nô đi từ A đến B là:
9 giờ 15 phút – 8 giờ = 1 giờ 15 phút = 1,25 (giờ)
– Quãng sông AB dài là
24.1,25 = 30 (km)
Đáp số : 30 km
Ví dụ 3: Một chiếc thuyền máy khi ngược dòng từ A đến B mỗi giờ đi được 10 km. Sau 5 giờ 30 phút thì thuyền đến B. Biết vận tốc dòng chảy là 3 km/h. Hỏi chiếc thuyền đó đi xuôi dòng từ B đến A thì hết bao nhiêu thời gian? Biết công suất của động cơ không thay đổi
Lời giải:
– Đổi: 5 giờ 30 phút = 5,5 giờ
– Quãng sông AB dài là :
10.5,5 = 55 (km)
– Vận tốc cua ca nô khi xuôi dòng là :
10 + 2.3 = 16 (km/h)
– Thời gian ca nô đi xuôi dòng là :
55 : 16 = 3,4375 (giờ )
Đáp số : 3,4375 giờ
C. Bài tập vận dụng
Câu 1: Bến A và bến B cùng nằm trên một con sông, cách nhau 42km. Một canô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B trong 2 giờ 48 phút và ngược dòng từ B về A hết 4 giờ 48 phút. Vận tốc của dòng nước là:
A. 3,125km/h B. 3,45km/h
C. 3,675km/h D. 3,845km/h
Câu 2: Bến A và bến B cùng nằm trên một con sông, cách nhau 33km. Một canô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B trong 2 giờ 12 phút. Biết vận tốc của dòng nước là 5km/h. Thời gian ca nô đi từ B đến A nhiều hơn thời gian đi từ A đến B là:
A. 2,2 giờ B. 4,4 giờ
C. 6,6 giờ D. 8,8 giờ
Câu 3: Lúc 7 giờ 30 phút, một ca nô đi xuôi dòng từ bến A đến bến B với vận tốc 25km/h và đến B lúc 8 giờ 15 phút. Khi đến bến B, ca nô nghỉ tại đó 15 phút rồi lại quay trở về bến A. Biết vận tốc của dòng nước là 2,5km/h và công suất động cơ ca nô không đổi. Ca nô sẽ đến bến A vào lúc:
A. 9 giờ 56 phút 15 giây. B. 9 giờ 46 phút 15 giây.
C. 9 giờ 36 phút D. 9 giờ 26 phút 15 giây.
Câu 4: Một ca nô đi xuôi dòng từ A đến B hết 32 phút và ngược dòng từ B về A hết 48 phút. Hỏi một cụm bèo trôi từ A về B hết bao lâu?
A. 80 phút B. 96 phút
C. 144 phút D. 192 phút
Câu 5: Một chiếc thuyền xuôi dòng một đoạn sông hết 1 giờ 10 phút, ngược dòng đoạn sông đó hết 1 giờ 30 phút. Biết vận tốc dòng nước là 5km/giờ. Chiều dài của đoạn sông đó là:
A. 50km B. 51,2km
C. 52,5km D. 53,1km
Câu 6: Bến A, bến B cùng nằm trên một con sông và cách nhau 12km. Một ca nô xuất phát từ bến A lúc 7 giờ 30 phút, xuôi dòng đến bến B lúc 8 giờ 6 phút. Ca nô khi đến B thì nghỉ lại tại đó 15 phút, sau đó quay trở lại bến A và đến bến A lúc 9 giờ 9 phút. Tính vận tốc của ca nô khi xuôi dòng và ngược dòng?
Câu 7: Bến A, bến B cùng nằm trên một con sông và cách nhau 15km. Một ca nô xuất phát từ bến A thì sau 40 phút đến bến B. Ca nô khi đến B thì ca nô quay trở lại bến A và đến bến A sau 1 giờ 15 phút. Một cụm bèo được thả từ bến A và trôi theo dòng nước đến bến B. Hỏi cụm bèo này trôi trong bao lâu thì đến bến B?
Câu 8: Một tàu thủy đi từ một bến trên thượng nguồn đến một bến dưới hạ nguồn hết 5 ngày đêm và đi ngược từ bến hạ nguồn về bến thượng nguồn mất 7 ngày đêm. Hỏi một bè nứa trôi từ bến thượng nguồn về bến hạ nguồn hết bao nhiêu ngày đêm?
Câu 9: Một chiếc canô chạy trên khúc sông từ bến A đến bến B. Khi đi xuôi dòng thì mất 6 giờ. Khi đi ngược dòng thì mất 8 giờ. Biết rằng, nước chảy với vận tốc 5km/giờ. Hãy tính khoảng cách AB?
Câu 10: Lúc 6 giờ sáng tại bến A, một chuyến tàu thuỷ chở khách xuôi dòng đến B. Khi đến B, tàu nghỉ lại tại đó 2 giờ để trả và đón khách rồi lại ngược dòng về A. Tàu đến bến A lúc 3 giờ 20 phút chiều cùng ngày. Hãy tính khoảng cách giữa hai bến A và B, biết rằng thời gian đi xuôi dòng nhanh hơn thời gian đi ngược dòng là 40 phút và vận tốc dòng nước là 0,8m/s.
Xem thêm các dạng bài tập Vật Lí lớp 8 cực hay, có lời giải chi tiết khác:
- Dạng 4: Cách giải bài tập Vật chuyển động có chiều dài tương đối cực hay
- Dạng 5: Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
- Dạng 6: Cách giải bài tập Công thức cộng vận tốc cực hay
- Dạng 7: Cách giải bài tập về Đồ thị chuyển động cực hay
- Dạng 8: Cách giải bài tập về Đòn bẩy cực hay
Xem thêm các loạt bài Để học tốt môn Vật Lí 8 hay khác:
- Giải bài tập Vật lý 8
- Giải sách bài tập Vật lí 8
- Giải VBT Vật Lí 8
- Top 36 Đề thi Vật Lí 8 có đáp án
Mua hàng giảm giá Shopee Mã code
- XMen For Boss chỉ 60k/chai
- SRM Simple tặng tẩy trang 50k
- Combo Dầu Gội, Dầu Xả TRESEMME 80k