hình minh họa
Độc quyền bán (monopoly)
khái niệm
Độc quyền bán trong tiếng anh là monopoly there is a monopolist.
ộc quyền bán hợp cực đoan của thị trường thiếu tính cạnh tranh.
Độc quyền được phân loại theo nhiều tiêu thức: mức độ độc quyền, nguyên nhân của độc quyền, cấu trúc.qucộa. Độc quyền bán là thị trường chỉ có duy nhất một hãng cung ứng toàn bộ sản lượng của thị trường. ví dụ: hang microsoft độc quyền trên toàn thế giới với hệ điều hành windows.
hãng ộc quyền có vị trí ặc biệt trên thịng cụ thể nếu nhà ộc quyền quyết ịnh n ng giá bán sản pHẩm, hãng sẽ khng ặ ặ ặ ặ ặt ớt ớt ớt ớt ểth ểt ểh ớh ớh ớh ớh ớh ớh ớh ớh ớh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ểh ể ớh ớt ớt ớt ớt ớt ớt ớt ớt ớt ớt ớt ớ hơn, làm thiệt hại tới minh. hãng độc quyền quyết định và kiểm soát mức giá, sản lượng cung ứng.
các đặc trưng của thị trường độc quyền bán thuần túy
thị trường độc quyền bán thuần túy được nhận biết thông qua ba đặc trưng cơ bản sau:
+ chỉ có một hãng duy nhất cung ứng toàn bộ sản phẩm trên thị trường.
+ sản phẩm hàng hóa trên thị trường độc quyền không có hàng hóa thay thế gần gũi. nếu không có sản phẩm thay thếng tự với sản phẩm của mình, nhà ộc quyền sẽ không lo ngại vềc vềc người tiêu dùng sẽ chuyển sag sử sửng dụng cc sản pHẩm
+ thị trường độc quyền bán thuần túy có rào cản lớn về việc gia nhập hoặc rút lui khỏi thị trường. rào cản gia nhập khiến cho hãng độc quyền bán là nhà sản xuất và cung ứng duy nhất trên thị trường. nếu không có rào cản rút lui khỏi thị trường thì sẽ không có bất kì sản phẩm nào mà nhà độc quyền đó đã cấp tr cho thị
+ Đường cầu của hãng độc quyền là đường dốc xuống về phía phải, tuân theo luật cầu.
nguyên nhân dẫn đến độc quyền bán
nguyên nhân cơ bản của ộc quyền là hàng rào gia nhập: doanh nghiệp ộc quyền tiếp tục là người bán nhất thịng củng nón
các hàng rào ngăn cản gia nhập đến lượt nó lại phát sinh từ các nguồn chính sau:
+ quá trình sản xuất đạt được hiệu suất kinh tế tăng theo quy mô (độc quyền tự nhiên).
vi dụ: ngành cung cấp nước sạch, ể cung cấp nước sạch cho dân cư ở một thị trấn nào đó, hãng pHải xây dựng mạng lưới ống dẫn trong toàn bộ thị thị thịn. NếU HAI HOặC NHIềU DOANH NGHIệP CạNH TRANTH NHA TRONG VIệC CUNG CấP DịCH Vụ Này Thì MỗI Hãng phải trảt một khoản chi pHí cố ịnh ểy dựng mạng lướng ẫng do đó, tổng chi phí bình quân của nước sẽ thấp nếu chỉ có một hãng duy nhất nào đó phục vụ cho toàn bộ thị trường.
+ sự kiểm soát được yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất
Điều này giúp cho người nắm giữ có vị trí gần như độc quyền trên thị trường. Một ví dụ điển hình là nam phi ược sở hữu những mỏ kim cương chiếm phần lớn sản lượng của thế giới và đó quốc gia nàyc vị trí gầnn như ộc quyn thền thề
+ bằng phat minh, sáng chế
BằNG PHÁT MINH, SAMG CHế ượC PHAPP LUậT BảO Vệ Là MộT TRONG NHữNG NGUYêN NHâN TạO RA ộC QUYềN Vì LUậT BảO Hộ BằNG SAMP CHế CHA CHÁ ậT ừT ừT ừT ừT ừT ừT ừT ừT ừT ừT ừT. trở thành nhà độc quyền.
vi dụ: bill gate, chủ tịch tập đoàn microsoft, là người phát minh sáng chế phần mềm microsoft office. nhờ bằng phát minh sáng chế này mà tập đoàn microsoft đã trở thành tập đoàn độc quyền trong việc cung cấp phần mềm này ở mỹ.
+ các qui định của chính phủ
trong nhiều trường hợp, các doanh nghiệp ộc quyền hình thành do chính phủ trao cho một ca nhân there are doanh nghiệp nào đc ặc quyền trong việc buôn một hặtn ục ục ục ục ục. nhà nước tạo ra cơ chế ộc quyền nhà nước cho một công ty như trường hợp chynh phủ anh trao ộc quyền buôn bán với ẙn ấng ộ
ví dụ, chính phủ mỹ trao ộc quyền cho network solutions – một tổc chức quản lí cơ sở dữ liệu của tất cả các ịa chỉ internet: .com, .net, .org, vì người ta cho rằng những ững ững những những những nhữn dữ liệu như vậy cần được tập trung hóa và đầy đủ.
+ do sở hữu được một nguồn lực lớn
Điều này giúp cho người nắm giữ có vị trí gần như trọn vẹn trên thị trường. Một ví dụ điển hình là nam phi ược sở hữu những mỏ kim cương chiếm phần lớn sản lượng của thế giới và đó quốc gia nàyc vị trí gầnngư ứng ầu trên.
(tài liệu tham khảo: topica.edu.vn)
