Đạo đức và đạo đức phật giáo
Đạo đức
Đang xem: Thọ bát quan trai là gì
thuật ngữ đạo đức (moral) được hình thành vào khoảng thế kỷ thứ iv tr. cn, gắn liền với tên tuổi của triết gia nổi tiếng aristote (384-322 tr. cn). thời kỳ đó người ta quan niệm ạo ức là những chuẩn mực chung nhằm điều chỉnh hành vi with người sao cho tạo cuan hệ hàa hòa giời vữa ng. Ở hy lạp trong thời kỳ cổ ại người ta đã dùng từ ethos có nghĩa là luân lý, thói quen, phong tục, tập quán thông qua đó with người điời điền hỉhỉ chàn].
ở Việt Nam, Trong Cuốn Từ điển Hán Việt (1998), đào Duy Anh Giải Thích: Nguyên Lý tự nhiên là ạo, ược vào lòng người là ức, là cai phap phap ngày nay, đạo đức được định nghĩa đầy đủ như sau: “Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là tập hợp những nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội, nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của người trong mối quan hệ với nhau, trong mối quan hệ xã hội. chúng được biểu hiện bởi niềm tin cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh của xã hội” [9].
Đạo đức phật giáo
toàn bộ hệ thống giáo lý mà Đức phật giảng thuyết suốt 49 năm đều chung vào một mục đích nói khổ và with đường diệt khổ. nhưng giáo lý ấy nếu ta cứ mãi nhìn bằng nhá trong giáo lý, thực hành giáo lý. Đức phật day:
“không làm các điều ác
thành tựu các hạnh lành
giữ tâm ý trong sạch
chính lời chư phật dạy” [10].
Đạo đức phật giáo đòi hỏi tuân thủ những nguyên tắc sống (giới luật). khi tuân thủ nghiêm ngặt những giới luật phật chế, hành giả dù tại gia hay xuất gia đều được yên ổn trong đời sống hiạn. Đạo đức bắt đầu từ sự chấm dứt các tà hạnh trong các dục mà “giới” chính là năng lực tiêu biểu cho sự chấm dấyt. khi tâm hành giả có thể chưa ở yên nhưng nhờ thân có giữ giới luật, tạm thời hành giả không vi phạm những nguyên tắc đạo đức mà xã hội quy ước nên vẫn đảm bảo được đời sống lương thiện của chính mình trong cộng đồng tăng . có giới mới có đức, chấm dứt ác pháp thì thiện pháp tỏa sáng, các nguyên lý này luôn có mặt và bổ trợ cho nhau, giao duyên với nhau. phật luôn khiển trách những người phạm giới bởi đó chính là người tà hạnh, người không có đạo đức. người nào đã vi pHạm những nguyên tắc tối thiểu của một thành viên cộng ồng dù trong bất cứ hoàn cảnh, môi trường xã hội nào, cũng ều không thông ượ ược. vì vậy mạng mạch của tăng đoàn chính là sự giữ giới. phật dạy: “giới luật là mạng mạch của phật pháp, giới luật còn là phật pháp còn, giới luật mất là phật pháp diệt” [11]. tuyên ngôn như vậy tức là nhấn mạnh đến đạo đức cá nhân của từng thành viên tăng đoàn. Để phật pháp được truyền bá sâu rộng trong khắp cõi nhân gian, thì trước tiên phải có những con người đầy đủ đức tính này mới mang lại hiệu quả và xứng đáng với tầm vóc của những người được gọi là thầy của muôn người, còn ngược lại, phật pháp sẽ băng hoại khi giới mất, tức tư cách đạo đức của thành viên tăng đoàn bị hoen ố.
ạo ức phật giáo qua các lời dạy của phật tổ tựu trung vẫn ể khẳng ịnh giá trị của một with người khi họ ược ẗcún vúgún. nguyên lý này rất sống động và có mặt cùng khắp những khía cạnh của cuộc sống. trên cơ sở đó ạo ức phật giáo giúp with người phát huy hết những ặc tính ưu việt, giảm thiểu những đu ưa ến bấ ín chot lợi b. chỉ có giải thoát khổ đau mới chính là hạnh phúc chân chính, khích lệ tình thương, tha thứ và đề cao giá trị của từ bi. Đạo đức phật giáo đã thực sự nở hoa trong mỗi cá nhân, cộng đồng và xã hội nếu mọi người đều biết tin nhiệm vàm the.
ngày nay hòa thượng Đức nghiệp định nghĩa: đạo đức học phật giáo nói chung có thể coi như một khoa học nhân bản bỽl:
về nhân thừa: nhằm cải tạo with người từ thân pHận khổ đau, hệ lụy thành một nhân vịnh hạnh phúc, tự do và xứng đáng sống trong xã hội hài hòa giữa thầt thầt thất thất thất thất.
về pHật thừa: nhằm chuyển Hóa with người từ kiếp sống vôn minh, phiền não, ạt tới ỉnh cao giác ngộ và giải thot, tựi, lợi ng và tự gi -ng, gi -cuen một nướt nướt nướt nướt từ bi, hỷ xả nghĩa là trong một thế giới đại đồng, không còn phân chia giai cấp và bất công xã1 hp[1].
Hòa Thượng Thích Minh Châu Trong Bài Tham Luận Về ạo ức Phật Giáo đã ịnh NGHĩA: “ạO ức phật giáo là một nếp sống ưa ến hạnh phúc an lạc trong” sống đem lại hạnh phúc an lạc, thì đây cũng là một nếp sống ề cao with người, ưa with người vào một vị trí tối thượng, xác ịnh with người khả nĂng sống một một nết . ỨC thế tôn đã dạy: “Này pahàràda, biển lớn chỉc có một vị là vị mặn.
câu nói ấy của Đức phật đã xác nhận rằng, mục đích duy nhất của người là đưa chúng sinh đến chỗ giải thoáęc khỏ. Đối chiếu ý nghĩa này với định nghĩa chung về Đạo đức đã nêu: “Đạo đức đồng nghĩa với hạnh phúc”, ta có thể nói toàn bộ giáo lý của Đức phật là một giáo lý Đạo đức, một nền Đạo đức xây dựng trên giải thoát.
bát quan trai giới và thực hành đạo đức theo bát quan trai giới
bát quan trai giới
bát quan trai giới là phương pháp tu hành của người tại gia áp dụng trong một ngày một đêm, trong đó bát là tám; quan là cửa (cửa ngăn chặn tám điều tội lỗi); trai tiếng phạn là posadha, nghĩa là khi qua giờ ngọ (12 giờ trưa) không được ăn nữa. bát quan trai giới là sự giữ gìn cho thân tâm ược thanh tịnh trong 24 giờ bằng cách thực hành 8 điều ngăn chặn phát sinh tội lỗi, thànhỡnhựh. <.
bat quan trai giới gồm các giới sau:
1) không sát sinh.
2) không trộm cướp.
3) không tà dâm.
4) không vọng ngữ.
5) không uống rượu.
6) không trang điểm đua đòi.
7) không ngồi giường cao tốt, sang trọng
8) không ăn phi thời.
thực hành bát quan trai giới trong xây dựng đạo đức cá nhân
không sat sinh:
sự sống là điều kiện cơ bản tạo nên một hữu tình chúng sinh, nhưng điều kiện cơ bản tạo thành mộàt with ngưứđi. theo Đức phật thì: “tất cả chúng sinh đều có phật tánh”. chính vì vậy, ngài dạy:
Xem thêm: Tác dụng của cây bồ công anh: “thần dược” trong loài cây mọc dại • Hello Bacsi
“mọi người sợ hình phạt
mọi người sợ tử vong
lấy mình làm thí dụ
không giết, không bảo giết” [14].
Đạo phật là đạo từ bi được hiểu một cách đầy đủ là: “từ năng dữ lạc – bi năng bạt khổ”. xoá tan mọi đau khổ mang lại an vui hạnh phúc cho cuộc sống là mục tiêu của phật giáo. không sat sinh không cố tình huỷ diệt sự sống xung quanh, ngay khi ức phật còn tại thế ngài đã dạy các ệ tử phải tôn trọông sự cọa mung. bởi đã là một thực thể hữu sinh thì ai cũng tham sống sợ chết như nhau, không vì bất cứ một lý do gì lại cố tình đoạn diệt sinh khá m. Không phải ngẫu nhiên mà trong ngũ giới thì điều ngăn cấm ầu tiên quan trọng nhất và cũng ạo ức nhất mà ức pHật muốn chu mà ức phật muốn chung sinh làm the là là là là không mà ức phật muốn chung sinh làm the là là là là là không mà ức phật muốn chung sinh làm the là là là là kh ức nhất mà ức là la khong. quan điểm này thật gần gũi với ạo lý của người việt nam ta: “cứu một mạng người phúc ẳng hà sa”, hay: “dù xây chyông ngột mạng ngọn phù phù phúc.
lợi ích của giới sat sinh về pHương diện tựii, người ược giới này thì ngăn trừ ược tâm sân, nuôi dưỡng ược từ tâm, khiến choc các nghiệp ác để phải chịu quả khổ đau trong tương lai.
không trộm cắp:
muốn hoàn thiện nhân cách đạo đức, with người cần tự điều chỉnh hành vi của mình ở nhiều mặt trong quá trình hoạt th độc ti. một yếu tố có tác hại nghiêm trọng đến đạo đức with người là lòng tham dưới mọi hình thức. do đó, trong ba độc, tham là đứng đầu, nên phải ngăn ngừa lòng tham không để nó tự điểu khiển hành vi của mình. không lấy bất cứ một vật gì không thuộc quyền sở hữu của mình, dù vật đó là của ai, công dân, quan chức hay cộng đồng; kể cả những sản vật của tự nhiên nếu chiếm dụng một cách phi pháp đều là hành động trộm cắp.
không trộm cắp không chỉ nâng cao giá trị ạo ức nhân cach with người, làm cho ời sống hiện tại ược yên ổn, không bị giam cầm tù tùi, mà còn cón cộng ồng ồng ồ bình yên cho toàn xã hội.
không tà dâm:
không tà dâm là vấn đề hết sức trọng yếu đối với hành vi đạo đức with người. BởI Hành VI Này ượC ặt Trong NHữNG RANH GIớI RấT MONG MANH NHằM THẩM ịNH NHâN PHẩM ạO
không gì đau khổ đen tối hơn khi trong gia đình mà có người chồng hoặc vợ có dạ riêng tư tà. khi gia đình lâm vào cảnh ấy, with cái sẽ xấu hổ, bê tha, côi cút, sự nghiệp ảnh hưởng, làng xÓm chê bai, danh giá hoen ố, gia đình ththngỻ xung ộ ộ . một người chồng có quan hệ ngoài luồng, thì họ đang không chỉ phá vỡ hạnh phúc gia đình người khác mà còn phá vỡ chính gia đình ch. cho nên không tà dâm là điều kiện cần thiết để xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội tốt đẹp vì gia đình chính là tế bà.
không nói dối:
with người vìc cuộc sống mưu sinh và bản ngã của mình nên sẵn sàng nói dối làm hại nhau, vì một lời nói dối khiến vợng lục ục, anh em chia c. giữ giới không nói dối.
Động lực chính của dối trá là lòng ích kỷ, độc ác, muốn hại người để thoả dục vọng đen tối của mình. sự lừa dối mang lại đau khổ cho người khác thì tình thương trong lòng người nói dối đã bị bÓp nghẹt, vậy thì nhân cách ạo ứcứng cóng . cho nên thành ngữ việt nam có câu:
“Ăn mặn nói ngay
còn hơn ăn chay nói dối”.
Ăn chay trong đạo phật là một nếp sống đẹp, biểu trưng của lòng từ bi và đức hiếu sinh đối với with người và các đỺt. thế nhưng qua câu thành ngữ trên ta thấy sự trung thực rất được đề cao trong nếp sống người việt nam. vì vậy, nếu giữ gìn được giới này thì bản thân được người đời nể trọng, tin cậy, không ai oán thù, hiềm khích. gia đình và xã hội được đoàn kết trong sự tin cậy, mọi công việc chung được tiến hành có kết quả tốt, with người yêu thưngha công, ng
không uống rượu:
theo thống kê thì việt nam là 1 trong 3 nước tiêu thụ rượu bia nhiều nhất trên thế giới. không thể biết chính xác mỗi ngày trên đất nước ta có bao nhiêu lít bia, rượu được tiêu thụ, nhưng hậu quả của ũi thì bia rưng ay. người xưa đã nói “rượu vào lời ra”. rượu bia trực tiếp gây ra nhiều bệnh tật: ung thư, xơ gan, viêm thận, mất trí… và gián tiếp gây ra nhiều tội ác. vì thế việc giữ giới không uống rượu cũng góp pHần không nhỏ vào việc nâng cao ạo ức xã hội, ngăn ngừa ược sự pHạm tội, nâng sức khỏe nh.
ta cũng cần hiểu, giới này không chỉ cấm uống rượu mà cấm bất cứ thứ gì có khả năng làm cho with người mất đi lý trí. Bản chất của rượu cũng nhưng chất ma tuý, trò chơi điện tử ều là những thứ làm cho with người mê mội, dễ dẫn ến những hành vi sai lầm, làm băn ạn ộn ộn ộn ộn. With người muốn có một nhân cach ạo ức tốt trước hết phải ý thức ầy ủ ủ về một nếp sống lành mạnh, bởi việc phát huy nhân tối ối “chất with người không thể nghiện ngập rượu chè ma tuý, sống buông thả. Đã suy sụp về “thể chất” thì “tinh thần” và khả năng trí tuệ sẽ không có cơ s჻ đt trip.
không được trang điểm, thoa dầu thơm, múa hát và xem múa hát:
trang điểm, thoa dầu thơm, kẻ môi, tô mắt, chải chuốt đầu tóc vốn là nhu cầu và thói quen hàng ngày của phật tử tại ụn. nhưng trong những ngày thọ giới bát quan trai không được làm điều này. tại sao vậy? đó chính là vì đây là một trong hai chi ngăn ngừa kiêu mạn. nhờ giới thứ Sáu mà tâm ta không Buông lung theo dục lạc, không dung chứa những hình ảnh, mùi vị, âm than tà tạp, dâm ô … ối với người xung quanh, ta không làm chom giác không trong sạch, không thanh thoát.
con người trong thế gian này thường phân biệt nhau bằng vẻ bề ngoài, vì đó là điều người ta dễ nhận ra nhất. và nếu xét về tâm lý thì ai chẳng muốn mình đẹp, nổi bật. từ cai tâm lý ấy mà nảy Sinh bao nhiêu sự hờn giận, ganh ghét ố kỵ: ẹp hơn, giàu hơn người thì kênh kiệu, km ngưkû múa hat mua vui cũng làm người ta ắm ắ rất nhiều người đã phải bươn trải vất vả kiếm tiền để thỏa mãn ham muốn làm đẹp, vui chơi. giới nhắc nhở người ta hãy giữ lối sống giản dị, đừng kiêu ngạo khi giàu có, đừng đố kỵ khi nghèo khó. bởi vì chúng ta mang thân người như nhau, bình đẳng với nhau. sống trong cuộc đời phải luôn biết giữ mình khiêm tốn, làm nhiều việc có ích cho đời.
không ngồi giường cao tốt, sang trọng:
cùng với giới thứ sáu, giới này cũng là giới ngăn ngừa kiêu mạn. giới này nhắc nhở ta dù cóở quyền uy nào, giai cấp nào cũng không được kiêu ngạo. không thể bước vào thánh đạo với tâm kiêu mạn, với cảm tưởng quyền uy, giàu sang nào cả. phật nói, như bốn with song lớn khi chảy vào biển cả, chỉ còn một vị mặn duy nhất; Cũng vậy, ời có phân biệt bốn giai cấp sag hèn khác nhau, nhưng khi bước vào that ạo, tất cả hòa thành một hương vị duy nhất, là hương vị giải thot [15]. nhờ giới thứ bảy, tâm ta không nổi lên những niệm danh lợi, xa hoa; than ta không bị dục lạc lôi cuốn. Đối với người chung quanh, ta dễ gần gũi, thân cận, vì không bị cái cao sang, phù phiếm bên ngoài ngăn cách.
nếu bước vào thọ bát quan trai giới mà tự cho mình ặc quyền ngồi nơi sang trọng, nằm giường êm ấm thì khó mà trải ược lòng từ, sựng cảm với mọi người. giới này giáo dục ạo ức cho ta, trong cuộc sống ời thường ừng mải mê với ịa vị cao sang, tiện nghi ầy ủy tho -thomt. vì nói cho cùng, địa vị hay tiền bạc cũng đâu phải là mãi mãi. chỉ có những việc tốt, thiện ta làm mới để lại tiếng thơm muôn đời. không nằm giường sang, đẹp mang ý nghĩa giáo dục thật sâu xa. Đời sống được nâng cao, with người được phục vụ tốt hơn về mặt vật chất. xã hội chúng ta hiện nay có nhiều quần áo, giày dép ẹp, nước hoa sang trọng, điện thoại, ti vi, nhiều chương trình giải trí, nhiều hìnhìntry kênh . nhưng chính những sự sang trọng đó cũng là nguyên nhân tạo nên lòng tham của with người. từ ham muốn có ược áo ẹp, xe ẹp, nhà cao cửa rộng mà người ta bất chấp luân lý, sẵn sàng làm mọi chuyện dù là viẇc làm mấtín htín n.
giới này còn giúp người thực hành khởi lòng từ bi, biết ngh ến những người nghèo còn đó Rách, áo không ủc mặc, bơi vơi phí, biết giúp đỡ và san sẻ với những người nghèo khổ. giá trị đạo đức của hai giới luật này thật không nhỏ.
không ăn phi thời:
trong cuộc sống hiện đại, cái ăn cái mặc đầy đủ. with người ta nghĩ ra đủ cách để giải sầu, để thỏa mãn vị giác của mình. họ làm những món ăn thật độc ác ví dụ như món óc khỉ. Ăn uống không chừng mực gây nên bệnh béo pHì, nhiều bệnh liên quan ến dạ dày, gan… vậy nên việc giữ giới không phi phi thờn gón pHần chến chủn chủ sự sự sự sự sự sự sự sự sự sự tu hành tinh tấn, làm việc có hiệu quả.
dân gian việt nam có câu: “Ăn trông nồi, ngồi trông hướng”. việc ăn uống tưởng chừng như rất đơn giản nhưng lại mang ý nghĩa văn hóa và đạo đức thật lớn lao. nhìn cách người ta ăn uống là có thể biết được họ đã được dạy dỗ ra sao. không ăn phi thời có tính giáo dục rất sâu xa, làm nền tảng cho tất cả các giới trên. từ việc ăn hợp lý sẽ tránh, trừ được sát sinh, lậu hoặc, tâm không thanh tịnh…
chúng ta biết rằng, với người đời, bữa ăn chiều tối là chính. trong đó, không chỉ ăn uống, tiệc tùng, hưởng thụ các thứ vật dục, các lạc thú trần gian; mà đó còn là lúc và nơi người ta bước vào giải quyết nhiều mối quan hệ xã hội, là cơ hội giao tiếp, bàn bạc các công việc làcón, thim ăn có. nói cách khác, đó là thời gian thắt chặt các sợi dây ràng buộc của xã hội. một ngày tránh ăn phi thời, là tạm thời tránh xa những quan hệ ràng buộc xã hội như vậy. chynh do sự tránh xa này mà người tại gia cảm nghiệm ược ý nghĩa viễn ly, rõ ược giá trị của sự giải thoát khỏi nhữngrà tữngr bu.
thực hành bát quan trai giới trong xây dựng đạo đức gia đình
Tham khảo: Ví Airpay là gì? Hướng dẫn cách cài đặt, đăng kí, nạp tiền cực đơn giản
gia đình là tế bào của xã hội, gia đình có đạo đức, văn minh thì xã hội mới được coi là văn minh, tiến bộ. Xã hội ược an lạc hạnh phúc là do nhiều gia đình sống trong an lạc hạnh phúc, mà gia đình ược an lạc hạnh phúc ửc là do chính bmà do chính bmà do chính bmà do chính những bậc bậc trọng trong việc nuôi dưỡng giáo dục con cái, thế hệ tương lai của đất nước, dân tộc. NếU with Cái Không ược sự quan tâm chăm sóc dạy dỗc tiếp từ nơi cha mẹ, tất nhi ên chung sẽ không có ược tình and thung gắn bó ối vớ ình, tunter ài gia ớ đnh, túnt ồng. you whatc. Từ 25 THế Kỷ TRướC ứC PHậT THÍCH CA đà THY RõM QUAN TRọNG CủA Sự GIÁO DụC TRONG GIA đìnH Nên đã DạY Các Bậc Làm Cha Mẹ ương Thời Dónng Lý trí -cái -cády quan hệ gần gũi và yêu mến cha mẹ nhiều hơn. người dạy:
“cha mẹ có lòng thương tưởng đến with theo 5 cách:
ngăn chặn with làm điều ác
khuyến khích with làm điều thiện
dạy with nghề nghiệp
cưới vợ xứng đáng cho with
Đúng thời trao của thừa tự cho with” [16].
trong xã hội hiện no, sự xuống cấp đạo đức giới trẻ đang là vấn đề nhức nhối của xã hội. Đảng, nhà nước và các đoàn thể đã và đang tìm mọi biện pháp khắc phục qua nhiều phương tiện truyền thông và môi trường học. nhưng thiết nghĩ sự giáo dục của người thân, cha mẹ đóng vai trò quan trọng hơn cả trong việc giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thốnhống c. muốn giáo dục cho trẻ thì không gì tốt hơn là thực hành. tấm gương đạo đức mẫu mực của cha mẹ chính là hành trang, là tài sản vô giá mà with trẻ mang theo suốt đời. NHữNG KHI KHÓ KHăN, KHI VấP NGã There Cả Khi Thành ạt Giàu Sang, with Cái Chung ta Cóc Cóc thể lấy tấm gương đó ra Soi mình, từ đó có pHương hướng và hành ộng đNg đ
bát quan trai giới bao hàm 8 giới cho phật tử nói chung. nếu các bậc cha mẹ noi ththì đã thể hiện một tấm gương sáng cho with cái rồi, và từ đó hạn chế rất nhiều tệ nạn xã hội cho các thế tƺ la. tại sao vậy? chúng ta hãy phân tích một vài giới sẽ thấy rõ.
3 giới tiếp theo: không trang điểm đua đòi, không ngồi giường cao tốt sang trọng và không ăn phi thời, là sự giáo dục tưởng nuhâhዻ bìn mìn. trong cuộc sống gia đình with người thể hiện mình một cách trung thực nhất. không ai có thể hiểu rõ bản thân ta bằng người thân trong gia đình, từ cách ăn uống, nói năng, sinh hoạt. các bậc cha mẹ lại là người đặt những viên gạch nền mong cho tác phong của with cái mình từ những việc ăn, mặc đó. những việc tưởng như tầm thường nhưng lại quan trọng trong việc định hình tính cách một con người trưởng thành sau này.
các bậc cha mẹ biết làm gương cho with theo ba giới trên sẽ rèn cho with một cuộc sống giản dị, không đòi hỏi vật chất quá mức tṫ cha mừ. tự bản thn chung sẽ cố gắng trong học tập lao ộng, không ỷ lại vào cha mẹ, không vì mình giàu có mà khinh người nghèo khổ hơn, khônes trong một xã hội mà mà mà các trò trò trò trò trò trò trò trò trò trò trò trò trò giày dep, quần áo tràn ngập thì việc giáo dục cho thế hệ tương một cutc sống giảnnndị, ciáhc thởng. tất cả sự giáo dục đó có thành công không chính là nhờ vào sự thực hành, làm gương của các bậc cha mẹ.
dân gian có câu “phúc đức tại mẫu” quả thật là đúng. Đạo đức đời sau được hun đúc, bồi đắp từ những thế hệ đi trước, đó là nền tảng. vậy nên việc hiểu rõ, và thực hành theo đạo đức trong bát quan trai giới đối với các bậc cha mẹ là việc rất cần thiết. việc thực hành ở đy không nhất thiết cứng nhắc, bó buộc mà nên vận dụng linh hoạt dựa trên ạo ức phật giáo và những truyền thống tốt ẹp củc. các bậc phụ huynh thực hiện ược ạo ức trong bát quan trai giới là đã góp phần quan trọng trong việc giáo dục thế hệ tương, nâng cao ứạo ạo.
thực hành bát quan trai giới trong các quan hệ xã hội
các quan hệ xã hội ược thể hiện cụ thể qua rất nhiều các mối quan hệ như bạn bè, ồng nghiệp, thầy trò… trước tii tai tai: phải nương bạn lành, thường thường ể câu: “sanh ngã giả phụ mẫu, thành ngã giả bằng hữu”, nghĩa là: sinh thân ta đây là nhờ cha mẹ, thành thân ta đây là do “ bạn lành” [17].
các giới trong bát quan trai rất thiết thực trong việc xây dựng mối quan hệ bạn bè bền vững, cũng giúp nhau tiến bộ. ngoài giới không sat sinh giúp ta khởi lòng từ, lòng thương đến tất cả, giới không trộm cắp, không nói dối dạy ta nên trung thᛱc vᛱc. người bạn quý là người biết nói thẳng nói thật không sợ mất lòng bạn, biết lắng nghe và góp ý chn thành với bạn, không tham lam vờt cng ạ. Giới Không tà dâm không những dạy ta pHải giữ mình không ược chiếm đoạt vợc hoặc chồng bạn, mà nếu là tình bạn khác giới thì pHải chú trọnặc biệt. tình bạn khác giới vốn đã Ít mà còn bị người ời ể ý và không có thiện chí, nên nếu là bạn tốt phải biết cách cưng ểểΰn ạn. hãy coi danh dự của bạn cũng chính là danh dự của bản thân mình. Giới Không uống rượu dạy ta rằng rượu không thể làm nên một tình bạn chân chynh ược, tình bạn phải xây dựng chân thành bằng tình cảm hành ộng chống châng. giới không ăn phi thời dạy ta đừng vì mâm cao cỗ đầy, giàu sang mà kết bạn, cũng không vì nghèo khó mà bỏ bạn. bạn bè đến thăm nhau đôi khi chỉ cần chén nước sôi để nguội, ngồi nói chuyện chia sẻ với nhau cũng đã là quý rồi. Giới Không đua đòi, Không Ngồi Giường Sang Trọng dạy ta cuộc sống giản dị, biết cảm thông với bạn khi bạn khó khĂn hơn ta, ừng a du lợi cho bản thân, gia đình và xã hội. NếU BạN HAM ăNG QUÁ ộ, THÍCH CHơI BờI PHONG TUNG, đUA đòi phải biết khuyên bảo bạn từ, chỉ rõ lợi hại và giúp bạn xa rời Thói xấu, tuyệt ốt ốt ốt ố không nên kết bạn dựa trên chơi bời, hay tiền bạc vì thứ tình bạn đó cũng chóng tàn phai như chính cái cội nguồn của nó. tiền bạc hay xa hoa rồi cũng sẽ nhạt nhòa, vô thường, nay có mai mất đời người ai biết trước được. chỉ có tình cảm chân thành hết lòng vì nhau, cùng nhau trải qua song gió hoạn nạn mới đi cùng ta đến hết kiếp người. những người with phật nên ghi nhớ và thực hành theo những điều trên thì sẽ có cuộc sống bạn bè bền vững, tin tưởng và an vui.
hiện no, tại một số chùa và học viện phật giáo đã và đang bắt đầu mở các lớp học tu cho các cư sĩ tại gia. các khóa tuteo chủ ề rất thiết thực và bổ ích, ngoài ra các bậc cha mẹ tranh thủ mùa hè cũng gửi các with lên chùa ể ể mong with vừa nghỉ hè, tránhỉ hè, tránh xa. được đạo đức tốt đẹp. nếu như có thể tổ chức được các buổi tu bát quan trai giới cho lớp trẻ trong trường học hoặc ở các chùa theo định kỳ thì lgh thì t. thứ nhất, thọ giới bát quan trai chỉ có một ngày, thời gian ngắn thích hợp cho các cháu học sinh cấp hai, cấp ba. thứ hai, các giới trong bát quan trai rất gần gũi và thích hợp để giáo dục đạo đức cho các cháu trong tuổi mới lớn. Các Giới nàyc có thể ứng dụng vào các quan hệ trong cup sống thường ngày, các giới đó hòa quyện với cácy Truyền thống tốt ẹp của dân tộc ta từ ừ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ ờ từ việc giáo dục bát quan trai giới cho các cháu sẽ truyền cho các cháu tình yêu gia đình, yêu đất nước, yêu truyền thống dân </tộc.
kết luận
xã hội xưa cũng như nay, ối chiếu 8 điều giới của ạo ức phật giáá thì ta tấy rõ ràng chính 8 đu giới này là những cai cần thi ế ng ì ì ì ứ ứ ứ ứ ạ ạ ạ ạ tảng đạo đức nhân loại và dân tộc. yêu cầu của 8 giới ấy sẽ là cơ sở để ta xây dựng nền đạo đức xã hội hiện thời.
bát quan trai giới dạy cho with biết chế ngự mọi ham muốn, mọi hành vi bất thiện, ngăn ngừa Ác tâm sinh khởi, xua so cai nghiệp quả oan oan tương báo, đem lạc, that, that, nh Trong Gia đình cho ến ngoài cộng ồng, xã hội, nếu ai ai cũng tin và hiểu về bát quan trai giới, ắt with người trong xã hội trở nên that thiện hơn, có ạo ứ một xã hội mà con người luôn lấy những điều nhân nghĩa, trung chính và có đạo đức đối xử với nhau đúng trong tình đồng bào, đồng loại, biết sống vì hạnh phúc của tha nhân và cộng đồng, xã hội, đó chính là thực chân của giáo lý nghiệp nói riêng, của đạo đức phật giáo nói chung. Bát quan trai giới từ đó còn góp pHần xây dựng và củng cố tinh thần đoàn kết dân tộc, một trong những sức mạnh có va trò quyết ịnh Trong công cutc gi ững nộng nộng nộng nộng nộng nộng nộng nộng nộng Ý thức ược giá trị của tự thth, vai trò và trach nhiệm của mỗi ca nhân ối với ất nước, với dân tộc, người vi ệt n ạ ạ ạ ạ ạt ạt ạt ạ ạ ạ ạ ạ ạ ạ
tÀi liỆu tham khẢo
[1] g.bandzelaze (1990), Đạo đức học: thử trình bày một hệ thống đạo đức học mác xít, tập 1, nxb giáo dục, tr.33.
[2] Đào duy anh (1998), từ điển hán việt, nxb khoa học xã hội, tr.124.
[3] mai văn bính (chủ biên), lê thanh hà, nguyễn thị thanh mai, lưu thu thủy (2014), giáo dục công dân 10, nxb giáo dục, tr.62-67.
[4] thích hạnh bình (2004), tìm hiểu phật giáo nguyên thủy, nxb tôn giáo, tr.183.
[5] Đại đức narada thera (1998), Đức phật và phật pháp, phạm kim khánh dịch, nxb tp hồ chí minh, tr.4.
[6] thích minh châu (1996), kinh tăng chi, tập iii, viện nghiên cứu phật học việt nam, tr.211.
[7] thích minh châu (1995), Đạo đức học phật giáo, viện nghiên cứu phật học việt nam, tr. 7.
[8] thích minh châu (1968), kinh pháp cú, nxb tôn giáo, tr.129.
[9] thích thiện hoa (1997), phật học phổ thông, nxb tôn giáo, tr.17.
[10] thích minh châu, kinh trường bộ, ii, nxb tôn giáo, tr.81.
[11] thích Đạt ma khế Định (2018), oai nghi with đường của sự tỉnh thức, nxb tôn giáo, tr.23.
Xem thêm: Rối loạn thần kinh thực vật: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị | Vinmec